امروزه رقابت سازمان ها در بازاری است که مشتریان آن ها محصولات متنوع زیادی را در تیراژ کم تقاضا می کنند. هدف اصلی از بکارگیری سیستم های تولید ،(FMS) انعطاف پذیر استفاده از صرفه جویی در مقیاس (که از مزایای سیستم تولید انبوه می باشد)، در تولیدات نیمه انبوه یا سفارشی سازی است. بعبارت دیگر، کسب بیشترین انعطاف در تولید جهت رقابت و تنوع محصولات، افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید از عمده ترین دلایل بکارگیری FMS است. بنابراین انعطاف پذیری و خودکار بودن سیستم از ویژگی های مهم FMS است.
به طور خلاصه، سیستم تولید انعطاف پذیر عبارت است از تعدادی ماشین ابزار قابل برنامه ریزی که با یک سیستم خودکار انتقال مواد با هم ارتباط دارند و با یک شبکه کامپیوتری مشترک کنترل می شوند. اجزای تشکیل دهنده FMS را می توان به 4 قسمت اصلی تقسیم کرد:
1- ماشین های ابزار کنترل عددی یا NC و کنترل عددی کامپیوتری یا CNC که قابلیت تعویض ابزار به صورت اتوماتیک و انجام چند مرحله ماشین کاری به طور همزمان را داشته باشند.
2- سیستم حمل و نقل اتوماتیک (AGV) که قادر است قطعات را بین ماشین های ابزار و دیگر ایستگاه ها حمل و نقل کند. سیستم خودکار انتقال مواد می تواند شامل سیستم های خودکار انبار و بازیابی مواد (ASRS) نیز باشند.
3- DNCکه عبارت است از مجموعه ای از چند CNC که با کامپیوتر بزرگ اصلی در ارتباط هستند. هر سیستم DNC دارای یک سیستم گرافیکی CAD/CAM است و اجزای مختلف سیستم از قبیل ماشین های ابزار، سیستم حمل و نقل و تعویض ابزار را کنترل می کند. خصوصیات DNC عبارت است از برنامه ریزی، قابلیت انتقال برنامه، انتقال اطلاعات، پردازش، دقت و صحت اطلاعات، جمع آوری اطلاعات، بهره وری، نگهداری و تعمیرات و قابلیت اطمینان.
4- اجزائی شامل ماشین های اندازه گیری و ماشین های شستشوی قطعات.
FMS کارایی و انعطاف پذیری را با هم تحقق می بخشد. کارایی از کاهش زمان تنظیم مجدد و نبودن صف در سیستم حاصل می شود. در FMSسعی می شود که تعداد عملیات لازم برای تولید هر قطعه تا آنجا که ممکن است کاهش یابد و این عملیات در صورت امکان، به طور همزمان انجام شوند. به این ترتیب دفعات نصب قطعه کار بر روی ماشین، مراحل جابجایی قطعه، و تنظیم ماشین ها کاهش می یابد و قطعه در مدت زمان کمتری تولید می شود.
مشخصه های اصلی FMS عبارتند از:
* انعطاف پذیری ایستگاه های تولید
* سهولت در تغییر مسیر حرکت محصولات درون سیستم
* سهولت در تغییر میزان اشتغال برنامه ریزی شده برای ایستگاه های کاری
* سهولت در تغییر محصولات تولیدی توسط سیستم
* سهولت در تغییر حجم محصولات تولیدشده در سیستم
FMS موجب خودکار شدن و انعطاف پذیری فرآیند تولید، کنترل کلیه مراحل کار در جریان ساخت، ایجاد سیستم جامع اطلاعات کامپیوتری، یکپارچه شدن سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه، و توسعه شغلی کارکنان می شود و منافع بسیاری به همراه دارد که عبارتند از:
* افزایش بهره وری
* افزایش کیفیت کار و محصولات
* کاهش ضایعات
* افزایش انعطاف پذیری تولید
* کاهش هزینه های عملکرد
* کاربرد ماشین آلات بیشتر و استفاده کمتر از نیروی انسانی
